Konut Dokunulmazlığını İhlal Cezası
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 116. maddesinde düzenlenmektedir. Bu yazımızda konut dokunulmazlığını ihlal suçu nedir, konut dokunulmazlığını ihlal cezası ne kadardır ve konut dokunulmazlığının ihlali halinde ceza davası nasıl açılır sorularına yanıt vereceğiz.
İçindekiler
istanbul ceza avukatı
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu suçu, seçimlik hareketli suçlardandır. Suçun meydana gelmesi için, fail mağdurun konutuna, konutunun eklentilerine mağdurun rızasına aykırı şekilde girmeli veya rıza ile girdikten sonra çıkmamalıdır.
Konut Dokunulmazlığını İhlal Cezası
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu için öngörülen konut dokunulmazlığını ihlal cezası altı aydan iki yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak, bu eylem şayet açık bir rızaya ihtiyaç duyulmaksızın girilmesi mutat, olağan olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenirse, bu durumda konut dokunulmazlığını ihlal cezası altı aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
Yazımızın devamında konut dokunulmazlığını ihlal suçu hakkında merak edilenler ve konut dokunulmazlığını ihlal cezası yer almaktadır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Gece İşlenirse
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu şayet gece işlenirse, konut dokunulmazlığını ihlal cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Cebir veya Tehdit İle İşlenirse
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu şayet cebir veya tehdit kullanılarak işlenirse, bu durumda konut dokunulmazlığını ihlal cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Şikayete Tabi midir?
Evet. Konut dokunulmazlığının ihlali suçu şikayete tabidir. Konut dokunulmazlığının ihlali suçu mağdur tarafından şikayet edilmezse resen soruşturulmaz veya kovuşturulmaz. Günlük hayatta genellikle konut dokunulmazlığının ihlali suçu ile karşılaşan mağdur polisi arayarak durumu haber vermekte ve bu şekilde tahkikat başlatılmaktadır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Uzlaştırmaya Tabidir
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu uzlaştırmaya tabidir. Bu suç tipinde taraflar, yani müşteki ve şüpheli soruşturma aşamasında uzlaştırılmaya çalışır. Böylece uyuşmazlığın ceza davasına dönüşmesinin önüne geçilmek istenir. Taraflar şayet aralarında anlaşırsa uzlaşma gerçekleşir ve kamu davası açılmaz.
İşyerine Zorla Girilmesi Suçu
Türk Ceza Kanunu’nun 116. maddesinin 2. fıkrası, 1. fırkasından farklı olarak işyerine zorla girilmesi ve işyerinde zorla bulunulması suçunu düzenlemektedir. Kanun koyucu, konut ve işyeri arasında verilecek ceza anlamında bir ayrım yapmaktadır. Örnek vermek gerekirse bir hukuk bürosu ofisi işyeri kabul edilir ve zorla girilmesi halinde TCK 116/2 kapsamında suç meydana gelir. İşyerine zorla girilmesi suçu işlenmesi halinde konut dokunulmazlığını ihlal cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Cezayı Artıran Haller
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, silahsız şekilde işlenmesi halinde yukarıda ifade ettiğimiz kanun maddeleri uygulanacaktır. Ancak söz konusu suç tabanca, bıçak gibi silah sayılabilecek aletlerle işlenirse bu durumda verilecek cezada artırım yoluna gidilir. Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun silahla işlenmesi halinde konut dokunulmazlığını ihlal cezası bir kat artırılır.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle işlenmesi halinde konut dokunulmazlığını ihlal cezası bir kat artırılır.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun birden fazla kişi tarafından birlikte, işlenmesi halinde konut dokunulmazlığını ihlal cezası bir kat artırılır.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde konut dokunulmazlığını ihlal cezası bir kat artırılır.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde konut dokunulmazlığını ihlal cezası bir kat artırılır.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
Bu cezayı artıran hükümler Türk Ceza Kanunu’nun 119. maddesindeki “ortak hüküm” maddesinde yer almaktadır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Şikayete Tabi midir?
Evet. TCK 116 kapsamında konut dokunulmazlığının ihlali suçu şikayete tabi suçlar arasındadır. Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, ancak mağdurun şikayeti üzerine soruşturulur ve kovuşturulur. Suç resen soruşturulan suçlar kategorisinde değildir. Bir savcının konut dokunulmazlığının ihlali suçuna rastlaması halinde resen soruşturma yapması beklenir.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Adli Para Cezası
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun TCK 116/1 kapsamında konutta işlenmesi halinde verilecek ceza hapis cezası olsa da şartlarını sağladığı takdirde ceza adli para cezasına çevrilebilir. TCK 116/2 kapsamında konut dokunulmazlığının ihlali suçu şayet işyerinde işlenmekteyse bu durumda hapis veya adli para cezası olarak ifade edildiği için doğrudan adli para cezasına hükmedilebilir.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Erteleme
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu bakımından TCK 53 kapsamında cezanın ertelenmesi kurumu uygulanabilmektedir. Erteleme şartlarını sağlaması halinde konut dokunulmazlığını ihlal suçu hakkında verilen ceza ertelenir.
Konut Dokunulmazlığını İhlal Cezası
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Avukatı
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda hem müşteki hem şüpheli tarafının dosyayı avukatla takip etmesi mümkündür. Bilhassa şüpheli ve sanık tarafının dosyayı titizlikle takip etmesi önemlidir. Zira konut dokunulmazlığının ihlali suçu bakımından kimi durumlarda hırsızlık suçu da söz konusu olabilmektedir. Bilhassa işyerleri bakımından söz konusu suçun oluşup oluşmadığı, konut eklentisi sayılan yerlerin hangi bölümler olduğu konuları avukat görüşüyle açıklığa kavuşturulması gereken konulardır.3
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Yargılaması Nasıl Olur?
Uygulamada genellikle konutu veya işyerine izinsiz ve rızasına aykırı olarak girilen veya konut veya işyerinden rızasına aykırı şekilde çıkış yapılmayan mağdur tarafından bu eylem polise bildirilir. Bu bildirim sonucu polis ekipleri olay yerine gelir ve işlem yapar. Bu işlem sonucunda konut dokunulmazlığının ihlali suçu hakkında soruşturma başlamış olur. Failin ifadesi, soruşturmanın gidişatı bakımından önem arz etmektedir.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Görevli Mahkeme
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu görevli mahkemesi Asliye Ceza Mahkemesidir. Bu suç tipinde görülecek davalar asliye ceza mahkemesinde görülmektedir. Örnek vermek gerekirse, İstanbul ili Üsküdar ilçesi Bağlarbaşı bölgesinde bir kimse konut dokunulmazlığını ihlal suçu işler ve yakalanırsa hakkındaki soruşturma İstanbul Anadolu Adliyesinde yürütülür ve kamu davası açılacak ise İstanbul Anadolu Adliyesi’nde bulunan bir asliye ceza mahkemesinde dava açılır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Yargıtay Kararları
Yazımızın bu bölümünde konut dokunulmazlığının ihlali suçu hakkında verilmiş Yargıtay kararlarından örnekler vereceğiz.
Yargıtay 2. Ceza Dairesi 2014/33387 E., 2016/16293 K.
1-Konut devamlı ve geçici olarak, kişinin yerleşmek ve barınmak amacıyla oturmalarına elverişli yerler olup eklenti ise konut veya benzeri yerlerin kullanılış amaçlarından herhangi birini tamamlayan, girilmesi konutta oturma hakkına sahip kimselerin, özgürlük, huzur ve güvenliğini bozabilecek ek yapı veya yerlerdir. Konut dokunulmazlığını ihlal suçu da kişinin özgürlük hakkına, barış, huzur ve güvenliğine karşı işlenen suçlardan birisi olup bir yerin kişinin özgürlüğü bağlamında konuttan sayılabilmesi için kişinin o yeri konut olarak kullanması gerekir. Konut amaçlı yapılar, konut olarak kullanılmayıp, boş durumda olduklarında burada kişinin özgürlük hakkının barış, huzur ve güvenliğinin ihlal edilmesi fiilen olanaksız olacağından konut dokunulmazlığını ihlal suçunun kapsamında konut olarak değerlendirilemez.Mağdur …’a yönelik konut dokunulmazlığını ihlal etme suçundan dolayı yapılan yargılama konusu somut olayda, mağdurun anlatımlarına göre, suç tarihinde konut olarak kullanılmayan, içerisinde eşya bulunmayıp boş vaziyette olan daireye girilmiş olduğunun anlaşılması karşısında konut dokunulmazlığını bozma suçunun yasal unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden yazılı şekilde suça sürüklenen çocuğun mahkumiyetine karar verilmesi, (- Konut dokunulmazlığını ihlal cezası)
2-Mağdur …’ya yönelik hırsızlık ve konut dokunulmazlığını ihlal etme suçları bakımından, mağdurun soruşturma aşamasında alınan beyanından suçun saat 19:00-21:30 arasında işlendiğinin anlaşıldığı, suça sürüklenen çocuğun suçu gündüzleyin işlediğini beyan ettiği ve suç saatine ilişkin başka bir belirlemenin yapılamadığı, suçun işlendiği yerde yaz saati uygulamasına göre de güneşin 19:59’da battığının anlaşılması karşısında, suçların geceleyin işlendiğine dair delillerin nelerden ibaret olduğu açıklanıp tartışılmadan 5237 sayılı TCK’nın 143 ve 116/4. maddeleri gereğince uygulama yapılması, Bozmayı gerektirmiş, suça sürüklenen çocuk müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı isteme aykırı olarak BOZULMASINA, 01/12/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (- Konut dokunulmazlığını ihlal cezası)
Yargıtay 17. Ceza Dairesi 2020/7122 E., 2020/3406 K.
Sanığın konut dokunulmazlığının ihlali suçunu TCK’nun 142/2-h,143 maddelerinde düzenlen hırsızlık suçuyla birlikte işlediği, hırsızlık suçunun uzlaşma kapsamında olmaması sebebiyle konut dokunulmazlığının ihlali suçunun da uzlaşmaya tabi sayılmadığı, ancak sanık hakkında hırsızlık suçundan beraat kararı verildiği, TCK’nun 116/4. maddesinde düzenlenen konut dokunulmazlığının ihlali suçunun da CMK’nın 253/3. maddesi uyarınca uzlaşmaya tabi hale geldiği anlaşılmakla, aynı Kanun’un 253 ve 254. maddeleri uyarınca konut dokunulmazlığının ihlali suçu yönünden uzlaşma hükümlerinin uygulanması ve sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiğinin gözetilmemesi, (- Konut dokunulmazlığını ihlal cezası)
Yargıtay 18. Ceza Dairesi 2016/18852 E., 2017/2780 K.
İstem yazısında; “Dosya kapsamına göre, her ne kadar sanığın hırsızlık amacıyla müştekinin evine girdiği ve bu durumda katılanın rızasından bahsedilemeyeceği gerekçesi ile konut dokunulmazlığının ihlali suçundan cezalandırılmasına karar verilmiş ise de, katılanın ifadelerinde sanığı daha önceden tanıdığı için gece misafir olarak kendi rızası ile evine kabul ettiğini beyan ettiği, katılanın bizzat kendi ifadeleri ve tanık beyanlarına göre sanığın katılanın evine rıza ile girdiği ve gece misafir olarak kaldığında bir tereddüt bulunmadığı, sanık katılanın evinden ayrıldıktan bir kaç gün sonra katılan eşyalarını kontrol ederken evinde bulunan altınların yerinde olmadığını fark ederek sanıktan şüphelenmesi üzerine sanık hakkında dava açılarak hırsızlık suçunun yanında yukarıda bahsedilen gerekçe ile konut dokunulmazlığının ihlali suçundan da ceza verildiği anlaşılmakla, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 116/1. maddesinde yer alan “Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikâyeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklindeki düzenleme uyarınca, somut olayda katılanın rızasına aykırı olarak evine girme durumu söz konusu olmadığı cihetle, konut dokunulmazlığının ihlali suçunun oluşmadığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir”denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
TCK’nın 116/1. maddesi: “Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikâyeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” hükmünü içermektedir. İncelenen dosyada; katılan ve sanık beyanlarına göre katılanın evinde misafir olarak kaldığı, sanık evden ayrıldıktan sonra katılanın eşyalarının evde olmadığını fark edip şüphelenmesi üzerine soruşturma başlatıldığı ve sanığın üstünde katılana ait saatin bulunduğu, konut dokunulmazlığını ihlal ve hırsızlık suçlarından dava açılıp mahkumiyet kararı verilmiştir. Ancak, somut olayda sanığın katılanın evine rızayla girdiği, rıza ile girdikten sonra buradan çıkmama durumunun söz konusu olmaması karşısında konut dokunulmazlığını ihlal suçunun maddi unsurunun gerçekleşmediği halde, TCK’nın 116/1. maddesinde düzenlenen konut dokunulmazlığını ihlal suçundan da cezalandırılmasına karar verilmesi hukuka aykırıdır.
