Uyuşturucu madde kullanma, bulundurma, ticaretini yapma gibi suçlar; uygulamada en sık karşılaştığımız suç tiplerindendir. Bu yazımızda uyuşturucu suçu nedir, nasıl işlenir, ticareti ile arasındaki farklar nelerdir? Uyuşturucu ticareti hangi durumlarda söz konusu olur ve cezası nedir gibi sorulara yanıt vereceğiz.
İçindekiler
Uyuşturucu Suçları
Öncelikle uyuşturucu suçu hükümlerinin Türk Ceza Kanunu’nun 188-192 maddeleri arasında düzenlendiğini belirtmek gerekir.
istanbul ceza avukatı
Kanunun 188. maddesi uyuşturucu veya uyarı madde imal ve ticaretini düzenlemektedir. İlgili maddeye göre uyuşturucu maddeyi veya uyarıcı maddeyi ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılmaktadır.
Bu suç tipinde hem hapis cezası hem de adli para cezası öngörülmektedir. Zira arada ‘ve’ ifadesi bulunmaktadır. Suçun seçimlik hareketleri ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç etmektir. Uyuşturucu suçu konusu uyuşturucu veya uyarıcı maddelerdir. Suç için öngörülen ceza ise 20-30 yıl arası hapis cezası ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adli para cezasıdır.
Uyuşturucu Madde Satma, Satışa Arz Etme, Başkasına Verme, Sevk Etme, Nakletme, Depolama, Satın Alma, Kabul Etme, Bulundurma Suçları ve Cezası
Uyuşturucu suçu bakımından belki de en kapsamlı hüküm kanunun 188. maddesinin 3. fıkrasında yer almaktadır. Kanun koyucu, bu maddeyi çok geniş şekilde düzenlemiştir ve pek çok seçimlik harekete yer vermiştir.
Uyuşturucu Suçu – Uyuşturucu Madde Satma
Uyuşturucu madde satma suçu, kanunun 188. maddesinde düzenlenmiştir. Suç konusu uyuşturucu veya uyarıcı maddedir. Uyuşturucu madde satma suçu için verilecek ceza on yıldan az olmayacaktır ve bu suç için bin günden yirmi bin güne kadar adli para cezası öngörülür.
Uyuşturucu Suçu – Satışa Arz Etme Suçu
Uyuşturucu madde satışa arz etme suçu, kanunun 188. maddesinde düzenlenmiştir. Suçun konusu uyuşturucu veya uyarıcı maddedir. Uyuşturucu maddeyi satışa arz etme suçu için verilecek ceza on yıldan az olmayacaktır ve bu suç için bin günden yirmi bin güne kadar adli para cezası öngörülür. Bu suçun işlenebilmesi için satışa arz etme hareketlerinin gerçekleşmesi ancak satış aşamasına geçilmemiş olması gerekmektedir. Bu suçun meydana gelmesi için satma iradesinin ortaya konması gerekmektedir.
Uyuşturucu Suçu – Maddeyi Başkasına Verme
Kanunun 188. maddesinin 3. fıkrasında, seçimlik hareketler sayılırken “başkalarına veren” ifadesi geçirilmektedir. Bu ifade ile anlatılmak istenenen, suç konusu uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi bir başkasına bedelsiz şekilde vermektir. Bu suç tipini uyuşturucu madde ticareti suçu ile birlikte düşünebiliriz. Aralarındaki fark ticaret suçunda ücret söz konusu edilirken başkasına verme suçunda uyuşturucu madde bedelsiz şekilde uyuşturucu verilmelidir.
Uyuşturucu maddeyi başkasına verme suçu bakımından “birlikte içme, ikram etme” halleri tartışılmalıdır. Şayet uyuşturucu madde bir arkadaş grubu içerisinde birlikte içiliyorsa ve kişi içtiği esrarı yanındakine ikram ediyorsa bu durumda “verme” suçu oluşmaz. Burada uyuşturucu madde kullanma suçundan bahsedilebilir. Ancak, kişi beş gram uyuşturucu maddeyi arkadaşına ikram ederek içiyorsa ve gün sonunda elde kalan dört gramı arkadaşına bedelsiz şekilde vermişse bu halde uyuşturucu maddeyi başkasına verme suçu oluşur.
Uyuşturucu Suçu – Sevk Etme
Uyuştururucu maddeyi sevk etme suçu aynı maddede düzenlenmekle beraber uygulamada genellikle nakletme suçu ile karıştırılmaktadır. Sevk etme suçunun meydana gelmesi için bir kimse, maliki veya zilyedi olduğu uyuşturucuyu kullanma dışındaki amaçlarla bir noktadan başka bir noktaya göndermeli, yollamalıdır. Bu suç kargo aracılığıyla da gerçekleşebilmektedir.
Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus, sevk etme suçu “kullanma dışındaki amaçlarla” gerçekleşmeli. Kişi şayet kullanım için yanında taşıyorsa ya da kargo aracılığıyla gönderiyorsa bu maddeden dolayı yargılanmamalı. Uygulamada kişinin nereye gittiği, kaç gram uyuşturucu madde sevk ettiği önem kazanmaktadır. Örnek vermek gerekirse, 5 günlük yaz tatiline gidecek olan kimse bu tatilde kullanmak amacıyla kendi esrarını kargolamak istemektedir. Şayet kendisine yetecek kadar, örneğin 5 gram bir esrar göndermekteyse kullanma amacı olduğundan bahsedilebilir. Ancak 500 gramlık bir esrar gönderiliyorsa bu durumda sevk etme suçu için bir belirti olarak değerlendirilir.
Uyuşturucu Suçu – Nakletme
Nakletme suçunda ise, sevk suçundan farklı olarak uyuşturucu madde bizzat veya adamları aracı kılınarak götürülmelidir.
Sevk etmek ve nakletmek arasındaki fark; nakletme eyleminde sevk etmeden farklı olarak nakledene ait olmak zorunda değil ama sevk etmeden farklı olarak bizzat kendisi veya kendisine bağlı biri aracılığıyla bir yerden başka yere gönderilmesi gerekmektedir.
Uyuşturucu Maddeyi Depolama Suçu
Uyuşturucu madde depolama suçunda kullanma amacı dışında kişinin uyuşturucu maddeyi saklaması gerekmektedir. Bu noktada depolama suçundan bahsedilebilmesi için her şartta bir deponun varlığı aranmaz. Kişi garajında, odasındaki dolapta da uyuşturucu maddeyi depolama suçunu işleyebilir. Biriktirme, saklama, gizleme gibi hareketler depolama suçu bakımından önemlidir. Yargılama safhasında tartışılması gereken husus, hareketin kullanma mı depolama mı olduğudur. Burada önemli olan husus, depolama suçunda fail, uyuşturucu madde üzerinde hak iddia etmemektedir. Gizlenen, depolanan maddenin faile ait olup olmadığı suçun vasfını belirlemektedir.
Bir arkadaşınız sizden kendisine ait bir kilogram esrarı saklamanızı istemişse ve siz de -belki de bedel almaksızın- bunu kabul etmişseniz, bu durumda uyuşturucu maddeyi depolama suçu gündeme gelir. Bu uyuşturucu suçu kimi zaman fail fark etmeksizin meydana gelmektedir.
Uyuşturucu Madde Satın Alma Uyuşturucu Suçu
Uyuşturucu madde satın alma suçu da TCK 188/3 kapsamında ele alınmaktadır ve uyuşturucu madde satma suçu ile aynı şekilde cezalandırılmaktadır. Uyuşturucu madde satın alma suçunun konusunu uyuşturucu madde oluşturmaktadır.
Uyuşturucu Madde Kabul Etme Uyuşturucu Suçu
Uyuşturucu maddenin kabul edilmesi suçu da seçimlik hareketlerden biri olarak karşımıza çıkar. Bu suç tipinde, uyuşturucu madde faile ait değildir. Bir başkasına ait uyuşturucu veya uyarı maddenin zilyetliği bir karşılık alınmaksızın üstlenilir. Satın alma suçu ile arasındaki belirleyici fark, bedel alınıp alınmadığıdır. Şayet bedelsiz şekilde ve kişisel kullanım harici bir amaçla alınırsa, kabul etme suçu oluşur.
Uyuşturucu Madde Bulundurma Uyuşturucu Suçu
Bulundurma suçunda ise, benzer şekilde kişisel kullanım harici bir amaç olmalıdır ve uyuşturucu madde kişinin hakimiyeti altında olmalıdır. Uygulamada genellikle kişisel kullanımın üzerinde olduğu tespit edilen uyuşturucu madde ile yakalanan kişiler ticaretini yaptığı, sattığı, satın aldığı kanıtlanamadığında kabul etme, bulundurma ile suçlanmaktadır.
Bütün bu suç tiplerinde verilecek ceza on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adli para cezasıdır.
Uyuşturucu Suçu Bakımından Eroin, Kokain, Morfin, Sentetik Kannabinoid ve Türevleri veya Bazmorfin Olması Hali
Şayet yukarıda ifade ettiğimiz uyuşturucu suçlarında suç konusu uyuşturucu ve uyarı madde Eroin, Kokain, Morfin, Sentetik Kannabinoid ve Türevleri veya Bazmorfin ise bu durumda verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Uyuşturucu Suçu Okula, Hastaneye, İbadethaneye Yakın Yerde İşlenmesi
Uyuşturucu maddeyi ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden kişi şayet bu fiili okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlemesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Uyuşturucu Suçu ve Toplu Şekilde İşlenmesi
Yazımızın şu ana kadarki kısmında yer verilen uyuşturucu suçlarının üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma ve Özendirme Suçu
Kanunun 190. maddesi, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırmak suçunu düzenlemektedir. Kullanımı kolaylaştırma amacıyla özel yer, donanım, malzeme sağlamak, kullanan kişilerin yakalanmasını zorlaştırmaya yönelik önlemler almak, kullanım yöntemleri hakkında başkasına bilgi vermek söz konusu suçun seçimlik hareketlerindendir. Bu suçu işleyen kişi beş yıldan on yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını alenen özendirmek veya bu nitelikte yayın yapmak da 190/2 kapsamınıda suç olarak düzenlenmiştir. Bu suçu işleyen kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Uyuşturucu Madde Kullanma Suçu
Kanunun 191. maddesi, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçunu düzenlemektedir.
Kullanmak amacıyla uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ne var ki, bu suç nedeniyle başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında beş yıl için kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmektedir. Söz konusu erteleme kararının belirli bir takım şartları bulunmaktadır. Uyuşturucu madde kullanma suçunda verilen erteleme kararı ve şartları bir başka yazının konusu olacağından burada bu kadarıyla bahsedilecektir.
Uyuşturucu Suçu ve Etkin Pişmanlık
Uyuşturucu suçu bakımından etkin pişmanlık, en çok merak edilen konular arasındadır. Etkin pişmanlık kurumu, uyuşturucu suçlarında da düzenlenmektedir. Öyle ki, uyuşturucu suçlarında etkin pişmanlık kurumuna daha fazla önem verilmektedir. Bunun nedenlerinden biri de uyuşturucuyla mücadelede yarar sağlayacağı düşüncesidir.
HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU HUKUKİ MÜZAKERE TOPLANTILARI 16-19 MAYIS 2013
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Hukuki Müzakere Toplantıları 16-19 Mayıs 2013 tarihinde gerçekleşmiştir ve bu toplantı tutanağında uyuşturucu suçu bakımından önemli bazı tespitlere yer verilmiştir. Söz konusu toplantının üzerinden 9 sene geçtiği ve kimi uygulamaların değişebileceğini hatırlatmak kaydıyla yararlı olacağını umduğumuz kriterlere burada da yer veriyoruz.
“8-KİŞİSEL UYUŞTURUCU MADDE KULLANIMINDA KİŞİSEL KULLANIM SINIRI
Yaygın uygulama kriterlerine göre, her ne kadar mahkemelerde yıllık 1 kg. Esrar bulundurmanın kişisel ihtiyaç miktarı olarak bilinse bile son zamanlarda uyuşturucu madde nakletme ve ticaret suçlarında daha küçük miktarlar taşınarak bu suç işlendiği için yıllık net 600-700 gram üzerindeki esrar maddesinin ticaret amacıyla bulundurma olarak Yargıtay’ca benimsediği gözlemlenmiştir.
Eroin ve kokain maddelerinde başka bir yan delil yoksa kişiden ele geçirilen 20 gram ve üzeri madde, uyuşturucu madde içeren sentetik haplarda ise 50 adet ve üzerinin kullanım amacıyla değil ticaret amacıyla bulundurulduğu yine Yargıtay’ca benimsendiği paylaşılmıştır.
Yapılan araştırmalarda esrar maddesinde günlük kullanım miktarının 2 gram, eroinde 150 miligram, kokainde 60 miligram, haplarda 3-4 adet olduğu görülmüştür.
Kişide yukarıda paylaşılan miktarlardan daha düşük ancak birden fazla çeşit uyuşturucu madde ele geçtiğinde de fiilin ticaret suçunu oluşturacağı değerlendirilmiştir. Örneğin, kişide 50 gram esrar, 2 gram eroin, 8 adet hap ele geçmişse bu durumda fiilin uyuşturucu madde ticareti suçunu oluşturduğuna ilişkin Yargıtay’ın kararları olduğu katılımcılar tarafından belirtilmiştir. Katılımcılar, bu kıstaslar temel olarak gözetilse bile her dosya ve her sanık kendine özgü şartlarıyla değerlendirilmelidir dediler.
Ne Kadarlık Esrar Kullanımı Kişisel Kullanım İçindir?
Güncel yargılamalar gözetildiğinde kişisel kullanım ve ticaret tartışmasında miktar hesabında Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun ATK’ya atıf yaptığını biliyoruz. Adli Tıp Kurumu mütalaalarında ise bu husus aşağıdaki şekilde yer almaktadır.
Kişi bir seferde 1-1.5 gram tüketebilir.
Günde 3 – 4 defa tüketilebilmektedir.
Günde 4-6 gram arası esrar tüketiminin kişisel kullanım sınırları içinde yer aldığı söylenebilir. Elbette her somut olay özelinde değerlendirmekte ve farklı kriterleri dikkate almakta yarar var.
Uyuşturucu Suçu Avukatı
Uyuşturucu suçu, uygulamada en sık karşılaşılan suç tiplerindendir. Sentetik hap, esrar gibi maddelerin kullanımı, ticareti, depolanması, nakledilmesi başlıca uyuşturucu suçu tiplerindendir. Uyuşturucu suçu henüz soruşturma aşamasından itibaren titizlikle takip edilmesi gereken bir suç tipidir. Uyuşturucu maddenin ele geçirilmesi, gözaltı, tutuklama, ceza yargılaması, sorgu ve infaz aşamalarında pek çok hukuka aykırılığın meydana geldiği gözlemlenmektedir. Bu nedenle bilhassa delil ele geçirilmesi bakımından hukuka aykırılıkların tespit edilip uyuşturucu suçu yargılamasının usul ve yasaya uygun yürütülmesi gerekmektedir.
Uyuşturucu suçu avukatı, her şeyden önce müvekkilinin haklarını ‘yargıç’ gibi değil, olması gerektiği gibi savunur. Mümkünse beraat, değilse daha az ceza gerektiren bir suçtan ceza alması için savunma stratejisi oluşturur. Bu savunma stratejisi, mümkünse müvekkil de işin içine dahil edilerek oluşturulmalıdır. Uyuşturucu suçu bakımından vekil-müvekkil iletişimi ve güveni büyük öneme sahiptir. Müvekkil, avukatına güvenmeli ve olayı bütün detaylarıyla anlatmalıdır.
Hırsızlık suçu hakkındaki makalemize buradan ulaşabilirsiniz.
